Luke 6

Vau tale nau manga ateva

(Mat 12:1-8; Mak 2:23-28)

1Kateva nau manga, Iesu ghe kasukasu longotila tale utani uiti eteae. Kapuna disaepolo atoa laghe ghaala kasina tana uiti, me laghe sapusapulaala viliki ta nimaira, me laghe namala. 2Katoa tana Paresi laghe uela etaira va, “Vaalua me am gheelei voto o, inangari nipaopao eue va karika masina tani ghelei tale nau manga ateva?”

3Iesu ghe liula me ghe uela etaira va, “Koti karika am ghe ritila kiukiuna ateae Deivit, nau ia me kapuna atoa laghe maloola. 4Me ghe ssola tale alena ateva God, me ghe ghaala verete manga ta matane God, me ghe namala, me ghe tau lao sio tee ta lo atoa laghe tokatoka teeia. Isaa oia verete karika erooroo va nim taumattu enama, ta pristi nonga atoa.” 5Me Iesu ghe uela etaira va, “Natuna ateva Taumattu ngateva Vau ia tale nau manga ateva.”

Iesu ghe elei emasinala taumattu ngateva nimana atelanga sesa ia

(Mat 12:9-14; Mak 3:1-6)

6Mene kateva nau manga, Iesu ghe kupi ssola tale ale nivelu eitaua ngateva tani ppoa, me kateva taita ghe tokatoka, nimane muenna atelange matena ia. 7Tau ngai aapasunga atoa tale inangari nipaopao, me Paresi etoa, laghe taatara usiusi Iesu, laghe aloanna tani kila va aue eghelei emasina tau sessa atoa ta nau manga ateva, o karika. Laghe paepae righi salana tani laoa Iesu tale niaisakei. 8Me Iesu ange kilala nannaaira, me ghe uela ta taumattu ngateva, nimana atelange matena ia, va, “Tingina saela, me la taraio.” Me ghe tingina saela.

9Me Iesu ghe uela etaira va, “Aghaloanna tani kolomiem kateva voto. Emaamasina tani ghelei masi voto, o sesa, ta nau manga ateva? Tani asaangi maamaulua kateva taumattu, o tani tturungia?”

10Ghe aitara ngakapa seela etaira, me ghe uela ta taumattu ngateva va, “Korosila nimam atelange.” Me ghe gheleila, me nimana atelange ghe masinala nongina emua arau. 11Me tau ngai aapasunga atoa tale inangari nipaopao, me Paresi etoa, ghe sessai ematelala. Me angila ghe ailoea va, “Sa ateva ita gheleia ta Iesu?”

Iesu ghe kolola 12 apostolo

(Mat 10:1-4; Mak 3:13-19)

12Nau angghe la ngesio, me Iesu ghe saela tale motouru tani looloo sae, ghe looloo saela ta God vo ngateva, lomosi ta ghe paila. 13Nau eteva ghe paila, ghe kolo aitauaala kapuna disaepolo atoa, me ghe kolola kasangaulu ghalua (12), me ghe mene aselala va apostolo ila. 14Kateva ta Saemon (Iesu ghe aseala va Pita etana), me ghe kolo teela Anduru, tue me nengailalua me Saemon, me Jeimis, me Jon, me Pilip, me Bartolomiu, 15me Matiu me Tomas, Jeimis natuna ia Alpeas, me Saemon laghe aseala va Selot ia,
6:15 SelotTaralaMalloeana inangari.
16me Jiudas natuna ia Jeimis, me Jiudas Iskariot, ia ghe tau lao sio Iesu ta tau ngai ssateena.

Iesu ghe ghelei emasinala oroieili taumattu ngatoa

(Mat 4:23-25)

17Iesu me ia o kapuna disaepolo atoa, laghe sio mae tale motouru eteva, me laghe tinginala tale malaale. Ia, me oroieili kapuna disaepolo atoa, me oroieili tee taumattu, laghe kasula tale distriki eteva eJiudia, me masaliki taatara ateae eJerusalem, me tale samarra ateva kalakalangina tale masaliki taatara aluae eTaer me eSaedon, 18laghe mae sio tani nongoa, me laghe maea tee sio kapuira tau sessa atoa va la masina. Me lo atoa tee sesa spiriti eteva ghe tokatoka etaira, Iesu ghe ghelei emasinailala. 19Me oroieili taumattu angila ghe paepaea tani nim tulia, poli sarasarakana ghe kasukasu etana, me ghe ghelei emasina akapailala.

Nimasimasi me nialousiusi

(Mat 5:1-12)

20Iesu ghe taatara lao sio ta kapuna disaepolo atoa, me ghe uela va,

“Nimasimasi eroo tani toka ta lo atoa karika tue peipeienaam,
poli ararimangalina ateva God uneimim ia.
21Nimasimasi aue toka tale lo atoa ghaine am maamaloo,
ta auena essoiem.
Nimasimasi aue toka ta lo atoa ghaine am alousiusi,
ta auena am kanga.
22Nimasimasi aue toka etaimim nau eteva taumattu ngatoa la ssa teeiem,
me nau eteva la atoka polapolaiem, me la lakolakoam,
me la ue va, ‘Io sesa taumattu io,’ mausi Natuna ateva Taumattu ngateva!
23“Am rooroo tani masimasi nau eteva llo oia elutu, me am loku, poli am masimasi, poli namungaili aipoliimim etoitoiem epona liu. Nongina emua arau, tuvuira atoa laghe gheleila isaa oia voto ta propete atoa.

24“Me am lo atoa tue peipeienaam, nialousiusi etaimim,
poli nimasimasi ghaine am ghaaghaa, auena ekarika.
25Me am lo atoa ghaine esossoiem, nialousiusi etaimim;
aue am maloo!
Me lo atoa ghaine am kangkanga, nialousiusi etaimim;
auena am alousiusi me am ngala!
26Me marova taumattu ngakapa atoa la asaesae arariimim, nialousiusi etaimim;
nongina emua arau, tuvuira atoa laghe gheleila isaa oia voto ta propete kamekame atoa.

Tani ailousia tau ngai ssateeita atoa

(Mat 5:38-48; 7:12a)

27“Me aghaulia ta lo atoa am nongonongo, am ailousia tau ngai ssateeimim atoa, am ghelei masi niuungu ta lo atoa la sessa teeiem. 28Am arangise lo atoa la poppoa saasakia teeiem, me am looloo sae ta lo atoa la aloanna tani ghelei saasakieiniem. 29Me marova teva eposala kativilau bbam, utau lao mene kativilau me eposala teeia; me marova teva taumattu ealoanna tani ghaa unem saket, masina eghaa tee unem sioto. 30Utau lao righi peim ta lo ateva ekolomio, me marova lo ateva ange ghaala righi peim, urau mene kolomia va emene kirieinia mae. 31Am ghelei voto ta mene kateva taumattu nongina am aloanna va emene ghelei mae etaimim.

32“Marova am ailousia lo atoa la ailousieiniem, vaalua me am aloanna tani ghaa nimasimasi? Tau ngai ghelei ssavoto atoa tee la ailousia lo atoa la ailousienila tee! 33Me marova am ghelei masi niuungu ta lo atoa la gheelei masina etaimim, vaalua me am aloanna tani ghaa nimasimasi? Tau ngai ghelei ssavoto tee atoa, ila tee la gheelei evalua o! 34Me marova am tau viliki veu nonga ta lo atoa am nanna va aue ila mene liu etaimim, vaalua me am aloanna tani ghaa nimasimasi? Tau ngai ghelei ssavoto tee atoa la tautau viliki veu ta tau ngai ghelei ssavoto atoa, me la mene ghaaghaa isaa aitaua aipolipoli! 35Am ailousia tau ngai ssateeimim atoa, me am ghelei masi voto etaira; am parru viliki veu, me am rau mene nna va am mene ghaa ailiuna. Poli am, am ghaa namungaili aipolipoli, me aue natunaiem Lo ateva Iaaili Epona. Ta egheelei masina ta lo atoa karika la kaakaili emasina me sesa gheeleiaaira. 36Am alousiusi ta mene katoa taumattu, nongina Tamaimim ateva ealousiusi.”

Am rau mene aulia katoa gheeleiaaira

(Mat 7:1-5)

37Iesu ghe mene uela va, “Am rau mene aulia va katoa nonga taumattu la gheelei ssavoto, me God karika aue aulia teeiem va am tee am gheelei ssavoto; am rau mene sungana tau lao sesa aipolipoli ta kateva; me God karika aue sungana tauaatu sesa aipolipoli etaimim. Am kalua gheeleiaa kateva taumattu, me gheeleiaaimim aue ekapa. 38Am parru, aue God emene tauaatu etaimim; ekaai, me emonna tau sio, me emene kaai, me aue epasu, me ekao velu kasina. Llo am tautau lao ta katoa, aue God emene tauaatu nongina am tautaula.”

39Iesu ghe kiukiuaala kateae kiukiu niaimatoonga, “Kateva mata salusalu karika erooroo tani katula mene kateva mata salusalu; marova egheelei, aue lalu katuu velu sio tale liu eteva. 40Tau ngai ghaa alomasaanga ateva karika namuu ia ta kapuna tau ngai aapasunga ngateva. Nau ange kila akapala voto, aue enongina kapuna namu ngateva.

41“Vaalua me utaatara nonga vongovongo ta matana ta kapum ateva, me karika utaatara tuku palang ateva ta matam? 42Vaalua me ualoanna tani ue ta kateva kapum va, ‘Kapughu, aghaloanna tani ghaa velu vongovongo ta matam,’ me io karika urooroo tani tara tuku palang ateva ta matam? Io usimaghalua ateva, ughaa velu mua tuku palang ateva ta matam, me utaatara amasina tani ghaa velu vongovongo ta matana kapum ateva.

Ai eteae me uena

(Mat 7:17-20; 12:34b-35)

43“Masi ai eteae karika ekuukunea sesa ue ngai, tee sesa ai eteae karika ekuukunea masi uena. 44Isaa akapa ai la taatara kila tale ueira la kuukunea. Karika am ghaaghaa popo tale uasa karasa atikirighi, me uri tale ai rorroana ateae. 45Masi taumattu ngateva eaapasunga masi voto tale masi urunguitanina ateva, me sesa taumattu ngateva, sesa voto eghoa tale sesa tale urunguitanina ateva sesa. Sesa voto taumattu ngateva egheelei, etokatoka tale urunguitanina ateva, eaapasunga nau eteva eaippoa.”

Tau ngalomasaanga ateva me alo kapakapa ateva lalu ghe atulula ale alua

(Mat 7:24-27)

46Iesu ghe mene aulia tee lao sio va, “Vaalua me am aseaseaghi va, ‘Vau eteva,’ me karika am gheelei nongina aghaulia? 47Aue aghapasunga saa taumattu ia lo ateva emaemae etaghi, me enongonongo inangarighi, me aimulusi tee. 48Ia nongina lo ateva taumattu ghe kkai liu siola, me ghe atulula alena ateva epona tale atu. Nau eteva ateo ateae ghe ghoaala, me ghe taaghula ale ateva, karika poi ghe aisiisiaala, poli ghe atulu ekorokoronganaailiela. 49Me lo ateva taumattu enongonongo inangarighi, me karika egheelei, ia nongina lo ateva taumattu ghe atulula alena ateva tale kosa karika korokorongana. Me nau eteva ateo ateae ghe ghoaala, me ghe taaghula ale ateva, ghe katuula, me ghe ghoaainiela.”

Copyright information for EMI